Ἀπολυτίκιον Κοιμήσεως Θεοτόκου Ἦχος α' Ἐν τῇ Γεννήσει τὴν παρθενίαν ἐφύλαξας, ἐν τῇ Κοιμήσει τὸν κόσμον οὐ κατέλιπες Θεοτόκε. Μετέστης πρὸς τὴν ζωήν, μήτηρ ὑπάρχουσα τῆς ζωῆς, καὶ ταῖς πρεσβείαις ταῖς σαῖς λυτρουμένη, ἐκ θανάτου τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
ΙΕΡΟΣ ΕΝΟΡΙΑΚΟΣ ΝΑΟΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΚΑΛΛΙΜΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΧΙΟΥ, ΨΑΡΩΝ ΚΑΙ ΟΙΝΟΥΣΣΩΝ

ΙΣΤΟΡΙΚΟ Ι.Ν.Κ.Θ.Κ.

 

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ 
ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΚΟΙΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΛΛΙΜΑΣΙΑΣ ΧΙΟΥ (*)

Ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου της Κοινότητος Καλλιμασιάς, υπήρχε εις την αυτήν θέσιν, όπου βρίσκεται ο νυν μεγαλοπρεπείς Ναός, μικρότερος του σημερινού, με ιδιαίτερον κωδωνοστάσιον πολύ υψηλόν με δυο κώδωνας. 

Το παλαιό κωδωνοστάσιον δεν ήταν κολλημένο με τον κυρίως Ναό, αλλά σε απόσταση. Δεν είχε πάθει πολλές ζημιές, ήταν δε εξαίρετης τέχνης από Θυμιανούσικη πέτρα, οι δε καμπάνες, η μια από τις δυο είχε μεταφερθεί στην Μικρά Ασία και ήταν Ρώσικης κατασκευής με εξαίρετη ηχητική απόδοση. 

Το έτος 1822 εκάη υπό των Τούρκων εις την καταστροφήν της Χίου, και πάλιν ανοικοδομήθη και ελειτούργησε. Αλλά και νέα καταστροφή υπέστη υπό του σεισμού του μεγάλου 22 Μαρτίου 1881. 

Όσα διεσώθησαν μετεφέρθησαν εις τον οικόπεδον παρά τη θέσει Μύλος δωρηθέν υπό του ευσεβούς χριστιανού Παναγιώτου Γαννιάρη δια την ανέγερσιν παραπήγματος (παράγκας) και εντός αυτής ετοποθετήθησαν κατά την τάξιν (τέμπλο – εικόνες) και ετελούντο αι Ιεροτελεστίαι έως το έτος 1903 οπότε και κατεδεφίσθη διότι είχε εγκαινιασθή ο Νέος Ιερός Ναός 6 Αυγούστου 1903 (νέον ημερολόγιον 19 Αυγούστου 1903). 

Ο Ιερός Ναός εκτίσθη εις την παλαιάν θέσιν που υπήρχε και πρότερον (λειβάδι) εξ ου και ονομάζεται και Λειβαδιώτισσα. 

Υπάρχει όμως μια εκδοχή ότι η εικόνα της Παναγίας ήλθε από την Κύπρον και ευρέθη εις την ακροθαλασσιάν της περιφερίας μας και εις έναν Επιτάφιον περιφοράς είναι γεγραμμένον αφιέρωμα Καλαμωτούση εις την Παναγίαν την Κυπριώτισσαν εις Καλλιμασιά. 

Διχογνωμία υπήρξε μεταξύ των γερόντων (δημογερόντων που οι κατοικούντες εις το επάνω μέρος του χωριού (πάνω πόρτα)) ήθελαν να κτισθή οΙερός Ναός σε ύψωμα κοντάστον Γενουβέζικο Πύργο για να φαίνεται από παντού, και οι δημογέροντες που κατοικούσαν στο κάτω μέρος (κάτω πόρτα) του χωριού επέμεναν να κτισθή στην παλαιάν του θέσιν. Τελικά υπερψήφησαν οι δημογέροντες της κάτω πόρτας και άρχισαν το άνοιγμα των θεμελίων. 

Το νέον κτίριον εκτίσθη με προσωπικήν εργασία μεταξύ των Καλλιμασιωτών και των εν Κωνσταντινοπόλει ευρυσκομένων τοιούτων, αι αποχωμετώσεις εκ των θεμελίων εγένοντο υπό των νεαρών γυναικών από βάθους 5 μέτρων με μικρά πλεκτά ζεμπίλια εκ ψάθας και οι νεαροί έσκαπταν. Άπαντα τα υλικά μετεφέρθησαν εκ της θαλάσσης της περιφερείας μας προθύμως και με τα υπάρχοντα τότε μεταφορικά μέσα (όνους – ημιόννους). Για το κτίσιμο επίσης η μεταφορά της πέτρας εγίνετο από πελεκανίες που ευρύσκοντο στις θέσεις των Κουμαρουπών και του Καραβά. Όσοι δεν είχαν όννους και ημιόννους έβγαλαν νερό από το πηγάδι που είναι κάτωθεν του περιβόλου του Ιερού Ναού. Άλλοι έσβηναν και άλλοι μετέφεραν ασβεστολάσπη για τους κτίστες και οι γυναίκες κουβαλούσαν τούβλα και ψιλοχάλικα με ζεμπίλιο. Άλλοι διέθεταν χρήματα, ξυλείαν για τις σκαλωσιές και κυπαρίσσια δια τους στύλους. 

Τα σχέδια του κτιρίου εξεπόνησε ο μηχανικός, εργολάβος τότε Τσελεπίδης από τους Ολύμπους και ο αρχιμάστορας από τα Θυμιανά Μπούλης. 

Εργάσθηκαν όλοι οι κτίστες της Καλλιμασιάς αφιλοκερδώς και το κτίριον προχωρούσε γοργά. 

Όταν έφθασαν εις το ύψος του γυναικονίτου (καμάρες) ήλθε εις το χωριό περιοδεύων ο τότε Μητροπολίτης Χίου κ.κ. Κωνσταντίνος Δεληγιάννης ο οποίος όταν είδε το κτίριον, συνοδευόμενος από τους Δημογέροντες και πλήθος κόσμου, εγέλασε και είπε : «Βρε Καλλιμασιώτες τι είναι αυτές οι λολάδες που κάμνεται – καταπιαστίκατε έργο πάνω από τις δυνάμεις σας – να δούμε θα τα βγάλετε πέραν βρε παιδιά αυτό είναι Κάστρο που σε είκοσι χρόνια δεν τελειώνει»

Και όμως το έργον άρχισε από το 1883 και τελείωσε το 1903. 

Υπάρχει η πρώτη σφραγίς του Ιερού Ναού με χρονολογία 1883. 

Ο Ιερός Ναός έχει σχήμα Σταυρού με τρούλο, μήκος έχει 30 μέτρα, πλάτος 22 και ύψος εκ του Παντοκράτορος 26 μέτρα. 

Εις το εσωτερικόν ο κυρίως Ναός ήτο από βότσαλο και άμμο, και κατόπιν μπήκαν οι μαρμάρινες πλάκες. 

Επίσης το οικόπεδον ήτο μικρόν δια τον Ναόν και όλοι τότε οι γείτονες εχάρησαν τα οικόπεδα τους (τα ερείπια από το σεισμό) δια να γίνη ευρύχωρος με προαύλιον αρκετόν όπως σήμερον. Είναι χαρακτηριστικόν το ότι ο Νικόλαος Μπόλιας άκουγε από τον παππού του να του λέει ότι το σπίτι τους το παλαιό ήταν στη θέση του νάρθηκος και ακούγοντο οι ψαλμοδίες μέσα από την εκκλησία. 

Το τέμπλον δεν γνωρίζουν και οι ζώντες γέροντες πότε κατασκευάσθη και μόνο έχουν ακουστά ότι το έκαμαν πριν τον χαλασμό δυο αδελφοί Μοναχοί του Αγίου Όρους εκ των οποίων ο ένας ήτο ξύλο-γλύπτης και ο έτερος χρυσοχόος. 

Η επανατοποθέτησις του από το παράπηγμα εις το Νέον Ναόν έγινεν από τον ξυλουργό Μιχάλη Κωνσταντίνου Κροσουλούδη. 

Το έτος 1952 επιχρυσώθη δαπάνες των ευλαβών χριστιανών Μιχαήλ και Ελένης Σγουορύδη υπό του τεχνίτου – διακοσμητού Εκκλησιών Σταματίου Παϊδα και του υιού του Σπυρίδωνος. 

Τον άμβονα, τον Αρχιερατικόν Θρόνο και το Προσκυνητάριον εσκάλησε ο καταγόμενος εκ του χωριού μας έγκριτος γέρων κ. Παναγιώτης Γαννιάρης τεχνίτης Ξυλογλύπτης, τα οποία και αυτά επεχρυσώθησαν μαζί με το τέμπλο το 1952. 

Ο μεσσαίος Πολυέλαιος καθώς και τα δυο προ του Εικονοστασίου Μανουάλια είναι αφιερωμένα προς την Εκκλησία από τους εν Κωνσταντινοπόλει Καλλιμασιώτας και φέρουν ημερομηνία 13 Αυγούστου 1840. Το Κουβούκλιον του Επιταφίου είναι μετέπειτα κατασκευής. 

Οι πρωτεργάτες και τότε Δημογέροντες ήσαν : 

1) Λεωνίδας Σταμούλης του Γεωργίου 
2) Κωνσταντίνος Μπίλος του Γεωργίου 
3) Στέφανος Σταμούλης 
4) Κωνσταντίνος Μπίλος ή Πίλος 
5) Παναγιώτης Γαννιάρης 
6) Μιχαήλ Μουλάκης 
7) Ισίδωρος Συράκης του Ιωάννου 

Κατά το διάστημα προ της καταστροφής έως και σήμερον υπηρέτησαν τον Ιερόν Ναόν οι κάτωθι Πρεσβύτεροι και Διάκονοι (όσους ενθυμούνται οι παλαιότεροι ζώντες γέροντες) : 

1) Πρεσβύτερος Ισίδωρος Μερμηγκούσης 
2) Πρεσβύτερος Ιωάννης Γαννιάρης 
3) Πρεσβύτερος Στυλιανός Σταμούλης 
4) Πρεσβύτερος Παντελής Μαυράκης 
5) Πρεσβύτερος Ισίδωρος Μαυράκης 
6) Πρεσβύτερος Στυλιανός Πεφάνης 
7) Πρεσβύτερος Σπυρίδων Κουμελάς 
8) Πρεσβύτερος Μιχαήλ Μουλάκης 
9) Πρεσβύτερος Θεμιστοκλής Σύλλας 
10) Πρεσβύτερος Ευάγγελος Αγιωργούσης και σήμερα ο Πρεσβύτερος Παντελής Κουμελάς. 

Διάκονοι : 

1) Ιωάννης Καμπάνης 
2) Στυλιανός Πεφάνης 
3) Στυλιανός Σύλλας 

Οι ως άνω Πρεσβύτεροι υπηρέτησαν ως Διάκονοι στον Ιερό Ναό αλλά και οι Διάκονοι ως Πρεσβύτεροι και σε άλλες Ενορίες. 

Προσφορά Ενοριακής Επιτροπής 
ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΚΑΛΛΙΜΑΣΙΑΣ 

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ 
ΙΕΡΕΥΣ ΚΟΥΜΕΛΑΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ

(*) Το ανωτέρω "Ιστορικό" παρατίθεται όπως διασώζεται (χωρίς επεμβάσεις και διορθώσεις)
Ο αοίδιμος Πρωτοπρεσβύτερος Παντελεήμων Κουμελάς εκοιμήθη την 29ην Σεπτεμβρίου 1999 και ετάφη εις το Κοιμητήριον της Καλλιμασιάς, ανατολικώς του Ιερού του Αγίου Γεωργίου.

 

Δεν υπάρχουν σχόλια: